Tuesday, November 25, 2008

02 Kwentong Ngipin

Mula pagkabata, tayong mga Pilipino ay napamahal na sa mga kwento, bata pa lamang tayo ay itinuturo at ikinukwento na sa atin ang iba't-ibang alamat, kwento at salawikain ng ating kultura, marahil ay ganito rin ang pinagdadaanan ng mga bata sa ibang panig ng mundo.

Isa sa mga paksa na karaniwang pinag-uusapan (ng mga nakatatanda) noong ating kabataan ay ang ating mga ngipin, na maagang namamaalam dahil sa katamaran nating magsipilyo at dahil sa ating walang katapusang pagkain ng matatamis. Lagi tayong pinagsasabihan ng ating mga magulang na alagaan ang ating mga ngipin, pero syempre, dahil tayo'y walang pakialam, hindi natin pinapansin ang mga utos nila hanggang sa isang araw ay umiiyak na tayo sa sakit dahil sa ating nabubulok na ngipin. Marahil, para sa marami, lalo na sa ating mga batang Pilipino, ang pagkabunot o pagkawala unti-unti ng ating mga ngipin ay walang saysay, pero para sa mga bata mula sa ibang bansa, ang pagkawala ng ngipin ay katumbas ng pera mula sa isang tooth fairy.

Ang konsepto ng tooth fairy ay marahil ang pinakakilalang kwento na may koneksyon sa ngipin. Nababanggit ang tooth fairy sa mga palabas sa telebisyon at mga libro kaya siguro'y halos lahat ay alam ito. Ayon kay Heather Adams, ang mga Amerikano ay naniniwala na ang tooth fairy ay nagmula sa isang kwentong Pranses. Sa kwentong ito ay mayroong isang daga na nagpalit nang anyo bilang isang fairy upang tulungan ang isang mabait na reyna na labanan at talunin ang isang sakim na hari. Ang fairy, na daga noon, ay nagtago sa ilalim nang unan ng hari at pinahirapan ito, na naging dahilan upang matanggal ang lahat ng ngipin ng nasabing hari.

Sa ngayon, maraming tao, lalo na ang mga kabataan, ang naniniwala sa tooth fairy. Isang bata ang maglalagay ng ngipin sa ilalim ng kanyang unan, at kinabukasan ay makakakita siya ng pera kapalit ng nawawalang ngipin. Pinaniniwalaan na kapag natutulog ang mga tao ay lumalabas ang tooth fairy, at papalitan ang ngipin ng pera at ilalagay niya ito sa ilalim ng unan ng bata. Dahil isa akong mausisang nilalang, sinubukan ko noong bata pa ako ang paniniwalang ito. Naglagay ako sa ilalim ng aking unan ng isang bagong bunot na ngipin at natulog. Kinabukasan, wala na ang ngipin sa kinalalagyan nito, natuwa ako nang saglit ngunit nalungkot din pagkatapos dahil wala man lang akong nakitang pera o baryang kapalit. Siguro sa ibang bansa lamang talaga nabubuhay ang tooth fairy.

Wednesday, November 19, 2008

01 Origin of Language

Marami akong nabasa na mga teorya at mga hypothesis tungkol sa Origin of Language. Sa aking pananaliksik, may dalawang hypothesis na pumukaw sa aking atensiyon, ang "Yo-He-Ho" Hypothesis at ang Parallel Evolution Hypothesis.

Ang "Yo-He-Ho" Hypothesis ay nagsasabi na ang wika ay nag-ugat mula sa mga gawaing pangmaramihan na nangangailangan ng pagtutulungan. Ginamit nila ang pagkanta o chanting upang maenganyo ang isa't-isa na tumulong sa ilang pagkakataon tulad ng paggalaw ng mga malalaking bato sa bukana ng kweba upang maproteksyunan sila sa panganib. Ipinagtibay sa hypothesis na ito ang kasabihan na "necessity is the mother of invention". Sa aking palagay, ito ay sa kadahilanan na kinailangan nila ng paraan upang magkaintindihan lalo na sa oras ng pagtatrabaho o di naman kaya'y sa oras ng pagsasaya. Siguro, mula sa mga simpleng "ugah-ugah" at mga galaw ng kamay, nagkaroon ang mga sinaunang tao ng sistema ng paggawa (halimbawa: mga pamantayan sa pananahi ng balat ng hayop upang maging damit ito) na hanggang ngayon ay ating ginagamit ngunit sa ibang pamamaraan tulad ng pag-uutos sa ating mga nakababatang kapatid at pagkikipagsigawan sa laro ng tug-of-war.

Ang Parallel Evolution Hypothesis naman ay nagsasabi na habang umiigi ang mga sinaunang tao sa magkakaibang panig ng mundo ay nagkaroon sila ng sari-sariling wika. Ang hypothesis na ito ay sinusuportahan ng Candelabra Theory na nagpapaliwanag ng iba't-ibang pinagmulan ng mga sinaunang tao. Kumpara sa ideya ng monogenesis na nagsasabi na nagkaroon lamang ng isang klase ng wika noong unang panahon, isang mother tongue, ang Parallel Evolution Hypothesis ay nagsasabi na nagkaroon ng maraming klase ng sinaunang wika, iba't ibang mother tongue. Pinili ko ang nahuling hypothesis sa kadahilanan na kung mayroon lamang isang mother tongue, paano ngayon nagkaroon ng iba't-ibang klase ng wika? Kahit sabihin natin na nagkaroon ng migration noong sinaunang panahon, paano nagkaroon ng iba't -ibang wika kung hindi naman maiimpluwensyahan ang nag-iisang mother tongue kung iisa nga lamang ang wikang ginagamit? Ngayon, kung mayroong iba't-ibang grupo ng tao na nabuhay sa magkakaibang panig ng mundo, siguradong mayroon silang sariling paraan ng pagkakaunawaan, may sarili silang wika. Kung nagkataon man na nakihalubilo ang dalawang magkaibang grupo sa isa't-isa, marahil ay gagawa sila ng paraan upang magkaintindihan dahil nga magkaiba ang wika nila, at dahil dito, uusbong ang isang bagong wika. Para sa akin, ang Parallel Evolution Hypothesis ay ang nakasagot sa aking mga tanong kung bakit may Ingles, Filipino, Nihonggo, Korean at iba pang wika.